नेपाल–साउदी श्रम सम्झौता : नयाँ सहकार्यको ढोका खुल्दै

काठमाडौं, २० माघ – नेपाल र साउदी अरबबीच द्विपक्षीय श्रम सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने सहमति भएको छ। श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शरतसिंह भण्डारी र साउदीका समकक्षी अहमद विन सलेमन विन अब्दुल्लाहजिज अल राजीबीच रियादमा सम्पन्न बैठकमा मस्यौदामा हस्ताक्षर गर्ने समझदारी बनेको हो।

अन्तिम मस्यौदामा दुवै पक्ष कानुनी प्रक्रिया पूरा गरेपछि सम्झौतामा हस्ताक्षरको टुंगो लगाइनेछ। साउदीले साधारण श्रमिक, घरेलु श्रमिक र सीप प्रमाणीकरण कार्यक्रमसँग सम्बन्धित श्रम सम्झौताको प्रस्ताव गरेको छ। तीमध्ये साधारण श्रमिकसम्बन्धी सम्झौतामा अन्तिम रूप दिने सहमति बनेको बैठकमा सहभागी एक अधिकारीले जनाएका छन्।

श्रममन्त्री भण्डारीका अनुसार नेपालले लामो समयदेखि श्रम सम्झौताका लागि तयारी गरिरहेको थियो, र अब अन्तिम चरणमा पुगेको छ। “केही प्राविधिक विषय बाँकी छन्, जसलाई छिट्टै टुंग्याएर सम्झौतामा हस्ताक्षर हुनेछ,” उनले भने।

नेपालले घरेलु श्रमिकका विषयमा संसदीय समितिले उठाएका सातवटा अवस्थाबारे जानकारी गराएको छ। साउदी पक्षले ती अवस्थाहरू अध्ययन गर्न नेपाल भ्रमण गर्ने तथा थप छलफल गर्ने बताएको छ। साउदीले घरेलु श्रमिक अन्तर्गत ३२ विभिन्न पेशा समावेश गरेको छ, जसमा पाइलटदेखि घरायसी सहयोगीसम्मका कामदार समेटिएका छन्।

साधारण श्रमिकसम्बन्धी सम्झौतामा लागत शुल्क कटौती, दोहोरो करारपत्रको अन्त्य, न्यूनतम तलबको सुनिश्चितता र मृत श्रमिकको शव छिटो स्वदेश पठाउने व्यवस्था प्राथमिकतामा राखिएको छ। साउदी जाने ९५ प्रतिशत श्रमिकहरूले सम्पूर्ण लागत खर्च आफैं व्यहोर्नु परिरहेको अवस्थामा, नेपालले न्यूनतम तलबको कार्यान्वयनलाई मुख्य चुनौतीका रूपमा उठाएको छ।

साउदी अरबमा झन्डै चार लाख नेपाली श्रमिक कार्यरत छन्। घरेलु श्रमिकहरूको सुरक्षासम्बन्धी चुनौतीलाई मध्यनजर गर्दै साउदीले नेपालसँग यस सम्बन्धी छुट्टै सम्झौता गर्न प्रस्ताव अघि सारेको छ। श्रम सम्झौतासँगै नेपाल र साउदीबीचको श्रम सम्बन्ध थप मर्यादित र सुरक्षित हुने अपेक्षा गरिएको छ।