जनताका लागि देखाउन रिपोर्ट कार्ड बोकेका उनी आफू भने त्यो रिपोर्ट कार्डबाट अझै सन्तुष्ट हुन सकेका छैनन्। एक वर्षे अवधिमा विधायिकाको भूमिका प्रभावकारी हुन नसकेको उनकाे विश्लेषण छ।
‘हामी त सन्तुष्ट छँदै छैनौं। जुन समय हामीले सदनमा व्यतित गर्यौं, त्यसबाट जनताले के प्राप्त गरे भन्नेमा हिसाबले हेर्दा सन्तुष्ट हुने ठाँउ कति पनि छैन’, सांसदसँग रासस संवादका क्रममा सांसद अर्यालले भने, ‘जनताको हित हुने विषयमा हामी बाँडिनु भएन। तर हामी कानुन निर्माण गर्न चुकेका हौं। जसोतसो दुई अधिवेशन सकियो, हाम्रो पार्टीले गर्ने कोसिस गरि नै रह्यो। यद्यपि एक वर्षको काममा सन्तुष्टि हुने ठाउँ छैन।’
उनले दोस्रो अधिवेशनको समीक्षासँगै आफूहरुले आगामी अधिवेशनमा सशक्त रूपमा प्रस्तुत हुने विषयमा प्रतिबद्धतासमेत व्यक्त गरेका छन्।
‘हामीले चाहेको संसदीय अभ्यास यो होइन भनेर आन्तरिक छलफल गरिरहेका छौं। उसो त सुरुका दिनदेखि नै नगरेको पनि होइन’, सांसद अर्यालले भने, ‘जनतासम्म पुगेर उहाँहरूको कुरा ल्याउने, बितेको अधिवेशन, जनताको आशा अपेक्षासम्बन्धी सुझाव र अहिले प्रक्रियामा आएका कानुन बनाउने, आवश्यक कानुनका विषयमा तयारी गरेर अर्को अधिवेशनमा हाम्रो जोडदार उपस्थिति रहने छ।’
धादिङ मैदी-४ मा जन्मिएका सांसद अर्यालसँग पर्यटन र विप्रेषण क्षेत्रमा २० वर्षको अनुभव छ। विसं २०७९ मा रास्वपाको स्थापनासँगै राजनीतिमा सक्रिय उनी गत निर्वाचनमा रास्वपाबाट समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमार्फत सांसद बनेका हुन्।
सांसद अर्याल सत्तापक्ष र प्रतिपक्षका रूपमा नभइ सदन र मुलुकको विकासका लागिजनताको मुद्दामा एकजुट हुनुपर्ने मान्यता राख्छन्। यद्यपि संसदीय अभ्यासमा सांसदहरू राजनीतिक दलको स्वार्थभन्दा माथि उठन नसकेको उनी विश्लेषण गर्छन्।
‘धेरै दलका सांसदले आफनो दललाई मात्र प्रतिनिधित्व गरेको पाएँ। सदनको बहस दलभन्दा माथि उठन सकेन’, सांसद अर्यालले भने, ‘सदनभित्र सबै जनताका लागि यी सबै दलले दलभन्दा माथि उठेर छलफल, बहस गर्ने अभ्यास हुनुपर्दथ्यो, तर त्यसो नभएको मैले महसुस गरे। अझ यो ढ्यापढ्यापबाट पास गर्ने प्रवृतिभन्दा माथि उठनुपर्छ।’
सांसद अर्याल दलले सांसदको स्वतन्त्रतामा अंकुश लगाउँछ भन्ने आरोपप्रति भने पूर्णरूपमा सहमत छैनन्। उनले भने, ‘सबै विषयमा दलको ह्वीप लगाएको छ भन्ने मलाई लाग्दैन। तर प्रतिपक्ष र सत्तापक्षको ढयापढयाप गर्ने प्रणाली आफैमा अलिकति दुर्भाग्यपूर्ण नै छ। यसले गर्दा पनि सांसदहरू पार्टीको ह्वीपमा परेका हुन् कि भन्ने बुझाइ पनि हुनसक्छ।’
संसदीय अभ्यासमा अपेक्षाकृत रूपमा काम कम भए पनि सदनमा रास्वपाको उपस्थितिले सकारात्मक सन्देश दिएको सांसद अर्यालको जिकिर छ। उनी भन्छन्, ‘रास्वपाका सांसदको उपस्थितिले सदनप्रति जनताको चासो बढेको विषयलाई नकार्न सकिन्न।’
जनतालाई परिवर्तनको सुरुवात भएको महसुस गराउने आफूहरूको प्रयास सफल भएको उनको दाबी छ।
‘देश विदेशमा रहनुभएका नेपाली नागरिक एवं प्रशासनिक क्षेत्रका साथीले पनि सदनमा रास्वपाका सांसदको उपस्थितिले सदन हेर्न र सुन्न लायक भएको प्रतिक्रिया दिनुभएको छ। हाम्रो उपस्थितिले सदनप्रति आमनागरिकको आर्कषण र अपेक्षा दुवै बढाएको छ’, सांसद अर्यालले भने।
सदनमा जनताका मुद्दा प्रस्तुत गर्दा सरकारको ध्यानाआर्कषण कसरी गराउने भन्नेमा आफूहरू सचेत भएको उनको भनाइ छ। उनले जनताको मुद्दा र जनताका हितका विषयमा सदनसँगै प्रधानमन्त्रीदेखि विभिन्न मन्त्रालय, विभाग र सम्बीन्धत निकायमा ध्यानाआर्कषण गराइरहेको बताए।
‘सरकारले सुन्दैन भन्दै गर्दा सरकारलाई सुन्ने बनाउने काम हाम्रो हो। सुन्ने बनाउन हामीले धेरै प्रयास जारी राखेका छौं’, सांसद अर्यालले भने, ‘मेरो निर्वाचन क्षेत्रलाई अथवा मेरो काम गर्दिनुहोस् भनेर होइन, समग्र देशको जनताको हितको विषयलाई लिएर सदनदेखि सरकारका विभिन्न निकायमा आफ्नो प्रयास जारी राखेका छौं।’
सरकारको ध्यानाआर्कषण गराउन केही हदसम्म आफू सफलसमेत भएको उहाँको भनाइ छ।
‘निर्वाचन क्षेत्र पूर्वाधार विकास कार्यक्रम कार्यान्वयन हुन हुँदैन भनेर मैले संकल्प प्रस्ताव राखेको थिएँ। सर्वोच्च अदालतले सांसदको भूमिका सम्झाउँदै उक्त बजेट खर्च गर्न रोक लगाइदिएको थियो। त्यसका लागि हामीले सर्वोच्च अदालतलाई धन्यवाद पनि दियौं’, सांसद अर्यालले भने, ‘उक्त बजेटको रकम अहिले मन्त्रिपरिषद्ले जाजरकोटको भूकम्प प्रभावित क्षेत्रमा खर्च गर्ने निर्णय गरेको छ। यो चित्त बुझ्ने निर्णय भयो।’
यस्तै जिल्ला निर्वाचन कार्यालय खोरेजीको विषयमा आफूहरूको पहलबाट जोगाउन सफल भएको उनको जिकिर छ। सांसद अर्यालले संसद्को आगामी अधिवेशनमा गैरसरकारी विधेयक अघि बढाउन तयारी भइरहेको पनि बताए। ‘गैरसरकारी विधेयक सदनमा लैजानै पर्छ भन्नेमा छौं र त्यसका लागि तयारी गरिरहेका छौं’, उनले भने।
राजनीतिक यात्राको एक वर्ष पूरा गर्दैगर्दा सांसद अर्यालले सुशासनमा सबैभन्दा ठूलो समस्या देखिएको आफूले पाएको बताए। उनले भने, ‘सरकार नै मिलिजुली बनेको छ, भागबण्डाका कुरा आउँछन्। हामीले सोचेको जस्तो त छैन तर सुशासन कायम गर्नका लागि हामी घचघचाउने काममा निरन्तर लागेका छौं।’
सांसद अर्यालले सफल संसदीय अभ्यासमा अनुशासन अतिआवश्यक हुने उल्लेख गर्दै संसदीय मर्यादा विपरीत सदनमा आरोपप्रत्यारोपका क्रममा प्रयोग हुने भाषा सुन्न लायक नभएको अनुभव साटे।
‘यो हुनुहुँदैन आउने दिनमा सच्चिनुपर्छ’, उनले भने, ‘कानुन बनाउने जनप्रतिनिधिले के कसरी बोल्ने, खाने, हिँड्ने र लाउने कुरामा ध्यान दिनुपर्छ भन्ने मेरो व्यक्तिगत बुझाइ हो। त्यसमा हामी पार्टीभित्र पनि छलफल गरिरहेका छौं।’
उनले समग्र राजनीतिक संस्कारमा सुधारको आवश्यक भएको बताए।
‘हामीसँगसँगै अन्य पार्टीका युवा सांसदहरू पनि जोडिनुभएको छ। हामीले परिकल्पना गरेको सफल संसदीय अभ्यास सम्भव छ तर यसका लागि समय भने पक्कै लाग्छ’, सांसद अर्यालले भने। रासस
